Otomobilin her parçası gibi akülerin de periyodik olarak kontrol edilmesi çok önemli. Akünün kapasitesi veya doluluk oranı gibi detaylar dışında 6 ayda bir periyodik olarak belirli yerlerinin bakımının yapılması şart.
Otomobilinizde kapalı sistem ve start-stop özellikli, yani ağır bakım gerektirmeyen bir akü çeşidi kullanılıyorsa periyodik olarak sadece kutup başı temizliğini ve voltaj kontrolünü yapmanız yeterli. Ancak, akünün dışında akünün ömrünü etkileyen başka parçalar ve unsurlar da var. Marş motoru, şarj dinamosu ve elektrik ölçümleri veya kontrolleri de gerekli görüldüğü taktirde yapılmalı.
Eğer akünüz açık sistemse akü hücrelerindeki elektrolit, yani asit+saf su seviyelerini de kontrol etmelisiniz. Seviyeler düşük ise hücrelere saf su ilavesi yapabilirsiniz. Bu kontrolleri, eğer konuya hakim değilseniz mutlaka teknik bir serviste yaptırın.
Akü ömrü nasıl uzatılır?
Yaz aylarında hem motor hem de havanın ısısı nedeniyle aküler yüksek sıcaklıklara maruz kalır. Kışın ise tam tersi olur. Akülerde ilk olarak kutup başları kontrol edilir. Oksitlenme varsa sıcak su dökülebilir. Bazı araçlarda kutup başlarında sigorta grubu vb. olabilir. Bu parçalara suyun değmemesi gerekli. Sıcak su dökme işlemini araç çalışmıyorken ve akü kablolarını sökmeden yapmalısınız.
Sıcak suyu döktükten sonra kutup başlarını diş fırçası gibi küçük bir fırça ile temizleyebilirsiniz. Bu temizliği yaparken oksit çözücü ya da benzeri kimyasal maddeleri kesinlikle kullanmayın.
Açık aküdeki elektrolit; yani asit ve saf su karışım seviyesi, buşonlar açılarak mutlaka kontrol edilmelidir. Elektrolit seviyesi normal şartlarda plakaların bir parmak üzerinde olmalıdır. Eğer elektrolit seviyesi plakaların altında kalmış ise, saf su ilavesi yapılarak eksilme giderilmelidir. Aküye gereğinden fazla saf su ilavesi yapılırsa, araç çalıştığında, buşon deliklerinden suyun fazlası akar. Ancak bu durum, akü ve araç için zarar verici olabilir. Yarı kapalı sistem akülerde saf su dışında herhangi bir sıvı eklenmemesi gerekli. İlave edilecek her farklı sıvı, plakalara ve plakalardaki aktif maddeye zarar verecektir. Bu da aracın kısa sürede performans kaybı yaşamasına sebep olur.
Kapalı sistem, yani bakım gerektirmeyen akülerde ise her hangi bir sıvı ilavesine ihtiyaç duyulmamaktadır.
Kış aylarında araç neden daha zor marş alır?
Özellikle kış aylarında akü marş basmama/araç çalışmama probleminin yaşanmasının en büyük nedenlerinden biri; hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte aracın marş akımı ihtiyacının artması ve akünün kimyasal yapısından dolayı mevcut enerjisinin belli oranda (ortam sıcaklığına bağlı olarak) azalmasından kaynaklanmakta. Örneğin; 27 derecede diyelim ki akü %100 dolu olsun. Herhangi bir deşarj durumu yok. Fakat ortam sıcaklığı “0” dereceye düştüğünde %100 dolu olan akü enerjisinin %65’ini, -18 dereceye düştüğünde de %40’ını verebiliyor. Aracın ilk marş akımı ihtiyacı da sıcaklık düştükçe 27 derecede %100, 0 derecede %155 ve -18 derecede %210 birim şeklindedir.
Bu durumdan dolayı araç ve akü üreticileri de akü seçimi/tasarımı yaparken, aracın ilk marş akım değerinin 2 ila 2,5 katı yüksek değerdeki aküyü seçerek, bu dezavantajlı durumu engellemeyi amaçlar.
Örneğin, binek araçlarda ortam ve motor sıcaklığına bağlı olarak ilk marş akımı ihtiyacı 50A-200A arasında değişmektedir. Binek araçlar için tasarlanan akülerde belirtilen CCA (Marş Basma Gücü) değeri de araca göre değişmekle birlikte en az 400A değerlerinden başlamaktadır.
Araç kullanıcılarının kış aylarına girmeden önce akülerinin %100 dolu konuma yakın seviyelerinde olup olmadığını akü yetkili servislerinde kontrol ettirmeleri gerekmektedir. Akünün durgun voltajı veya akü açık sistem bir akü ise elektrolit yoğunluğu ölçülerek akünün doluluğu hakkında fikir sahibi olunmalı. Akünün durgun voltajı 12,40V ve altı ise doluluk oranı %75 ve altı seviyelerindedir, dolayısıyla bu tip durumlarda akünün mutlaka “redresör şarjı” işlemi ile tekrar %100 seviyelerine ulaştırılması gerekmektedir.
Motor yağı ve akü ömrü ilişkisi
Akünün ömrünü uzatmanın yollarından bir tanesi de motor yağı değişim periyodu. İlk bakışta çok alakasız iki konu gibi görünse de, yağ değişim periyodu geçen araçlarda, motor bloğunun mekaniksel hareketinde zorlanmalar olabileceğinden dolayı, aracın ilk marş akım değeri artacak ve bu durum da akünün normalinden fazla yorulmasına/deşarj olmasına sebep olacaktır.
Özetle; kış ayları öncesi sadece akünün tam dolu (%100) olması değil, aracın motor yağının uygun aynı zamanda marş sisteminin de (marş motoru/kelepçeler/bağlantı kabloları vb.) istenilen değerlerde olması gerekmektedir.
Ayrıca akü hücrelerine kış öncesi ekstra sülfirik asit ilavesi, antifiriz konulması vb. uygulamalar kesinlikle yapılmamalıdır. Akü içerisine konulacak her farklı sıvı akü plakalarının verimli çalışmasını engelleyip aküyü kısa/orta vadede kullanılmayacak hale getirebilir.
Aracınıza uygun aküyü peşin fiyatına 6 taksit, ücretsiz kargo ve İstanbulLastikShop avantajlarıyla satın almak için: https://www.istanbullastikshop.com/aku/